Ons land is lang geen wereldkampioen op het vlak van de verzending van mobiele gegevens, maar intussen gebruikt wel al één Belgische consument op vier een smartphone. En als we Nokia Siemens Network mogen geloven, komen de operators steeds meer onder druk te staan om rekening te houden met de verborgen effecten van de signalering van het netwerk ten opzichte van de toename van hun mobiele activiteiten.
Volgens de infrastructuurleverancier zou bijna 40% van de Europeanen naar eigen zeggen bereid zijn om binnen het jaar van operator te veranderen. Die cijfers hebben wel betrekking op de grote landen en lijken nogal aan de hoge kant voor de Belgische markt.
“Smartphones vormen een enorme opportuniteit voor de operators”, verklaart Filip Rommelaere, Country Director van Nokia Siemens Networks België. “Zowel de gemiddelde inkomsten per gebruiker als het volume van het dataverkeer blijven groeien. Maar die groei zou binnenkort wel eens kunnen stilvallen als de operators er binnenkort niet meer in slagen om ook de nodige kwaliteit te leveren. Dat risico betreft vooral landen zoals Frankrijk, Italië, Duitsland, Spanje en  het Verenigd Koninkrijk, waar het aantal smartphones in één jaar tijd met 41% is gestegen. In België zou de penetratiegraad meer dan verdubbeld zijn. “Netwerken moeten worden aangepast, zodat ze de enorme volumes signaleringen en gegevens die dat soort terminals voortbrengen, kunnen blijven verwerken.”

Gevaar van signalering

Het grote gevaar zou overigens niet komen van de uitgewisselde gegevens, maar wel veeleer van het signaleringsverkeer. Smartphones werken immers op een andere manier met mobiele netwerken dan laptops die een sleutel gebruiken, legt Kai Sahala uit. “In tegenstelling tot laptops brengen de smartphones meermaals een verbinding met het netwerk tot stand. Daarbij versturen ze telkens een klein aantal gegevens.” Sommige e-mailapplicaties kunnen zo worden geconfigureerd, dat ze iedere halve minuut controleren of er berichten zijn binnen gekomen. Telkens wanneer een apparaat een verbinding tot stand brengt met het netwerk – zelfs wanneer daarbij geen gegevens worden uitgewisseld – wordt een onderliggend signaleringstrafiek op gang gebracht, dat de gegevenssessies moet openen en sluiten. Een smartphone kan daardoor een signaleringstrafiek veroorzaken die gemiddeld acht keer hoger ligt dan bij een laptop. Als de netwerken niet klaar zijn om die stroom signalen te verwerken, zullen ze er niet meer in slagen om extra oproepen of gegevens te verwerken – met alle gevolgen van dien op het vlak van de kwaliteit van de dienstverlening.
Dat is de argumentering van Nokia Siemens Networks, dat over een applicatie beschikt dat een zuinige tussenmodus toelaat, waardoor smartphones enerzijds hun autonomie kunnen verdubbelen en anderzijds het signaleringstrafiek op het netwerk kunnen beperken.
Die zogenaamde Cell_PCH3-technologie verlengt de autonomie van de batterij door een desactivering te simuleren terwijl de aansluiting toch behouden blijft. Op die manier kan het aantal heen en weer gestuurde signalen om een apparaat te activeren, van 30 tot 4 worden teruggebracht. Volgens de onderzoeksgroep Signals Ahead zou het signaleringsverkeer met behulp van deze oplossing tot de helft kunnen worden teruggebracht. En de autonomie van de smartphones zou er met 30% op vooruitgaan.
Hoewel er zich nog geen verzadigingsproblemen hebben voorgedaan, meent Kai Sahala dat dat risico wel degelijk bestaat: “De operators moeten daarop anticiperen. Wij beschikken over de oplossing.”
“Of de Belgische infrastructuur klaar is voor de toekomst, moet u aan de operators vragen”, vult Filip Rommelaere aan. Maar zeker is wel dat er steeds meer mobiele gegevens niet op hun bestemming zouden geraken als dat niet het geval is. “Het probleem is niet typisch Belgisch, maar het volume mobiele gegevens die worden uitgewisseld en vooral het volume van het signaleringsverkeer nemen wel toe.” De leverancier verzekert dat hij de latentietijd kan verkorten en gelijktijdig meer ‘scalability’ in de investeringen van de operators kan bieden.

Koppelverkoop en vierde operator

Filip Rommelaere geeft toe dat de ARPU (Average Revenue Per User) in België laag blijft (bijna 40 EUR/maand), maar hij schrijft dat toe aan het verbod op  koppelverkoop dat tot 2010 in dit land van kracht was. Hij denkt dan ook dat de ARPU snel zal stijgen. Over de tarifering die door de Belgische mobiele operators wordt gehanteerd, wil de manager zich niet uitspreken, maar hij verwacht wel dat de aanduiding van een vierde operator de concurrentiestrijd weer een nieuwe impuls kan geven.
“Onze boodschap aan de Belgische operators is dat de smartphone een buitengewoon hulpmiddel is om te surfen, maar dat de bandbreedte zelfs in België nog beperkt is”, aldus Kai Sahala. “T Mobile Nederland, dat een groot aantal smartphones beheert, werd onlangs al geconfronteerd met het probleem van de groei van het trafiek en dan zeker van het signaleringstrafiek.”
Volgens Kai Sahala zit de toekomst van mobiele communicatie in VoIP en LTE (4de generatie), die volledig digitaal wordt. In sommige landen is het al zover. “Men kan de IP gebruiken om zowel de capaciteit op te voeren als energie te besparen. Wij hebben dat intussen al getest en we zijn er klaar voor.”
Nokia Siemens argumenteert dat mobiele connectiviteit van strategisch belang is en dat operators met een belangrijk klantenverloop te maken zullen krijgen als ze geen goede kwaliteit kunnen leveren. In vergelijking met de concurrentie scoort Nokia Siemens volgens Kai Sahala onder meer door haar grotere betrokkenheid in de wereld van de smartphones, terwijl andere leveranciers zich veeleer zouden concentreren op het mobiele gebruik van laptops.
In België benadert Nokia Siemens de service providers en de operators rechtstreeks met zijn plaatselijk team. Voor klanten met kleinere behoeften wordt een beroep gedaan op VAR’s.